กะเพรา
ชื่อท้องถิ่น กะเพราขาว กะเพราแดง กะเพราดำ กะเพราขน (ภาคกลาง) กอมก้อ กอมก้อดำ กอมก้อดง (เชียงใหม่)ลักษณะทางพฤกษศาสตร์
กะเพราเป็นพืชล้มลุกมีลักษณะเป็นกลุ่ม ลำต้นเป็นสี่เหลียม แตกกิ่งก้านสาขามากมาย ใบเป็นรูปไข่ ขอบใบหยักเป็นซี่ฟัน ตามลำต้นกิ่งก้านและใบมีขนอ่อนๆปกคลุม ออกดอกเป็นช่อที่ยอดหรือปลายกิ่ง ดอกมีสีม่วงแดง เมล็ดมีสีดำ กะเพรามี 2 พันธุ์คือ กะเพราขาว ซึ่งมีลำต้นและใบสีเขียว และกะเพราแดง มีลำต้นและใบสีแดงม่วง
สารสำคัญที่พบ
ใบกะเพรามีน้ำมันหอมระเหยสีเหลือง มีกลิ่นหอมฉุนคล้ายกลิ่นของน้ำมันกานพลู ส่วนในเมล็ดมีน้ำมันระเหยยากสีเหลืองอมเขียว ซึ่งประกอบด้วยกรดไขมันปาล์มมิติค สเตียริค โอเลอิค กรดไลโนเลนิค และเมล็ดจะมีเมือกหุ้มอยู่ เมื่อสลายตัวจะให้สารไซโลส กรดกลูคูโรนิค คุณภาพของน้ำมันหอมระเหยจะขึ้นอยู่กับปัจจัยต่างๆ เช่น อายุ สภาพภูมิประเทศและภูมิอากาศ
สรรพคุณ
1. ใช้เป็นยาแก้ไข้ ขับเหงื่อ ขับลม แก้ท้องอืดท้องเฟ้อ คลื่นไส้ อาเจียนและบำรุงธาตุ โดยต้มใบสดและยอดอ่อนรวมกัน ดื่มแต่น้ำ
2. ช่วยขับน้ำนม เพิ่มน้ำนมในสตรีหลังคลอด โดยใช้ไปสดใส่ในแกงเลียง
3. รรรักษาโรคผิวหนัง กลาก เกลื้อน โดยใช้ใบสดผสมเกลือเพียงเล็กน้อยตำให้ละเอียด ทาบริเวณที่เป็น
4. ใช้ไล่ยุง ฆ่ายุง โดยนำใบสดขยี้พอมีกลิ่นแล้วนำไปไว้ใกล้ต้ว
5. แก้อาการปวดหู โดยใบสดไปตำให้ละเอียดคั้นเอาแต่น้ำ แล้วนำไปหยอดหู
วิธีใช้ในการประกอบอาหาร
กะเพราเป็นพืชที่มีกลิ่นหอม ใช้แต่งกลิ่นอาหาร และดับกลิ่นคาวของเนื้อสัตว์ เช่น ใส่ในแกงป่า แกงเผ็ด ผัดเผ็ด
วิธีปลูก
สามารถปลูกได้ 2 วิธี คือ เพาะเมล็ดและปักชำ ขึ้นได้ดีในดินทุกชนิด